Vasteloavendsjevroaje, vrij vertaald ‘carnavalskippenvel’, is een gevoel dat je alleen kent als je echt carnaval viert. Het is moeilijk te beschrijven voor iemand die het nooit heeft meegemaakt. Carnaval is geen festival zoals de vele muziekfestivals die je tegenwoordig ziet, maar een eeuwenoud volksfeest dat zijn oorsprong vindt in de christelijke traditie. Het markeert de dagen van uitbundigheid en feestelijkheid voordat de vastentijd begint. Dit gebruik leeft nog steeds voort, vooral in het zuiden van Nederland, waar steden en dorpen uitbundig transformeren in bruisende feestlocaties.
In Maastricht wordt carnaval elk jaar groots gevierd en duurt het vier dagen lang. Al vanaf de elfde van de elfde, op 11 november, wordt het carnavalsseizoen officieel geopend. Maar de echte festiviteiten barsten los in de dagen voorafgaand aan Aswoensdag. De stad verandert in een zee van rood, geel en groen, de traditionele carnavalskleuren die overal te zien zijn: in vlaggen, kleding, schmink en zelfs in de verlichting van gebouwen. Deze kleuren symboliseren de verbondenheid en de feestelijke sfeer die carnaval met zich meebrengt.
Wat ‘Vasteloavendsjevroaje’ (lees : carnaval) in Maastricht zo bijzonder maakt, is de unieke mix van traditie en creativiteit. Mensen nemen niet zomaar een outfit uit de kast; ze besteden maanden aan het bedenken en maken van hun kostuums. Vaak zijn de outfits humoristisch, maatschappijkritisch of juist heel verfijnd en elegant. Dit zorgt ervoor dat carnaval meer is dan een feest: het is een uiting van cultuur en identiteit. Iedereen mag zichzelf zijn, of juist even iemand anders. Je kruipt in de huid van een ander en laat je dagelijkse zorgen achter je.
Naast de kleurrijke optochten, die een hoogtepunt vormen van de festiviteiten, is er de traditie van het ‘zaate hermeniekes’, kleine muziekgezelschappen die overal in de stad opduiken. Deze spontane optredens brengen een unieke sfeer met zich mee. De blaasinstrumenten, trommels en accordeons zorgen voor een aanstekelijk ritme dat niemand onberoerd laat. Overal in de stad klinkt vrolijke carnavalsmuziek, afgewisseld met lachende en zingende mensen. De saamhorigheid is voelbaar en iedereen, jong en oud, doet mee.
De Mestreechter Geis, oftewel de Maastrichtse geest, speelt een belangrijke rol in de manier waarop het carnaval hier gevierd wordt. Het is een vorm van humor en levenslust die typerend is voor de stad. De Maastrichtse carnavalisten houden van verfijning en originaliteit, zonder dat het ten koste gaat van de spontaniteit van het feest. Dit zie je terug in de manier waarop mensen zich verkleden, hoe de stad versierd is en hoe iedereen zich moeiteloos mengt in het feestgedruis.
Wat ‘Vasteloavendsjevroaje’ (lees : carnaval) zo magisch maakt, is dat het voor even alle sociale barrières doorbreekt. Iedereen is gelijk, ongeacht achtergrond, beroep of status. Op straat en in de cafés sta je zij aan zij met vreemden, die voor een paar dagen vrienden worden. Het is een feest van verbinding, waar de alledaagse hiërarchie plaatsmaakt voor gezamenlijk plezier.
Wanneer de laatste dag van carnaval aanbreekt, hangt er een mengeling van euforie en melancholie in de lucht. Het hoogtepunt is de symbolische verbranding van de ‘Mooswief’, de beschermvrouwe van het Maastrichtse carnaval. Dit ritueel markeert het einde van het feest en het begin van de vastentijd. Mensen nemen afscheid van de uitbundigheid en keren langzaam terug naar hun normale leven. Maar één ding blijft: het gevoel van vasteloavendsjevroaje. Een kippenvelmoment dat je alleen kent als je het zelf hebt meegemaakt. Het is de herinnering aan vier dagen vol plezier, vriendschap en vrijheid, die je meeneemt tot het volgende jaar, wanneer het feest opnieuw losbarst.
Beleef ‘Vasteloavendsjevroaje’ (lees : carnaval) in Maastricht en probeer het te vieren met respect voor andere mensen. Stort je erin en laat je gaan zodat je ‘het kippenvel’of de ‘sjevraoje; van carnaval beter begrijpt.
Voor meer informatie ga naar https://nl.wikipedia.org/wiki/Carnaval
